Son yıllarda teknoloji hayatımızın her alanına dahil olmaya başladı. Akıllı televizyonlar, akıllı buzdolaplarından bile bahsederken, akıllı arabalar yani otonom araçlar hayatımızda birçok kolaylık ve yenilik sağlamaya başladı. Dahası, bu otonom araçlar şehir planlamasına kadar büyük bir alanı etkileyebiliyor. Peki nedir bu otonom araçlar?

Otonom arabalar üzerinde bulunan sensörler, kameralar ve yazılımlar aracılığıyla çevresindeki nesneleri ve engelleri algılayarak sürücüye yani herhangi bir insan müdahalesine ihtiyaç duymadan hareket edebilen bir otomobil türüdür. Otonom bir araçta herhangi bir şoförün veya yolcunun bulunması gerekmez; otonom olmayan bir aracın gittiği her yere gidebilir ve deneyimli bir şoförün yaptığı her şeyi yapabilir. Otonom araçlar, arabanın birçok bölümünde bulunan sensörlere dayalı olarak çevresinin bir haritasını oluşturur ve ona göre hareket eder. Araçta bulunan radar yakındaki araçların konumlarını belirlerken kameralar trafik ışıklarını, yol tabelalarını algılar ve yayaları arar. Lidar sensörler ise şeritleri ve yol kenarlarını tespit etmek için kullanır. Daha sonra karışık algoritmalara sahip yazılımlar, sensörlerden gelen girdileri analiz ederek bir yol çizer; gerekli hızlanma ve frenlemeyi yaparak direksiyonu kontrol eder.

Otonom araçların yapay zekanın gelişmesiyle ortaya çıktığını düşünsek de tarihçesine baktığımızda neredeyse 100 yıllık bir geçmişleri olduğunu görüyoruz. 1925 yılında mühendis Francis Houdina tarafından Manhattan sokaklarında radyo kontrollü aracı sürmesiyle ortaya çıktı ve sürücüsüz araçların mümkün olabileceği kanısına ilk kez o zaman varıldı. General Motors ilk otonom araç tasarım fikrini 1939 yılında halka gösterdi. Fakat o dönemin teknolojisi bu fikirleri hayata geçirmek için yeterli değildi. 1980 yılına geldiğimizde sürücüsüz olarak gidebilen ilk modeller ortaya çıktı. Bu projenin ardından birçok şirket sayısız yeni otonom araçlar üretti ve günümüzde trafiğe çıkar duruma geldiler. Günümüzde birçok şirketin otonom araç projesi bulunmaktadır: Google, Mercedes, Ford gibi firmalar en önemli örnekler olabilir.  Fakat en bilineni olan Tesla 2015 yılında oto pilota sahip ilk aracı piyasaya sunmuştur. Gün geçtikçe TESLA’ların sayısı artmakta ve ülkemizde nadir sayıda olsa da yurtdışında bu araçları daha sık görmekteyiz. Günümüzde TESLA’lar hala sürücüye ihtiyaç duysa da çok yakın gelecekte tam otonom bir hal alacaktır.

Otonom araçların avantajlarını incelediğimizde topluma birçok faydasını olduğunu görüyoruz. Günümüzde çoğu otomobil kazasının başlıca sebebi alkol, uyuşturucu kullanımı, yavaş tepki süresi, dikkatsizlik ve agresif araç kullanımı gibi sürücü hatalarından kaynaklanır. Otonom araçların bu kazaları neredeyse tamamen ortadan kaldırması beklenmektedir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre tüm arabaların yüzde onu kendi kendine sürüş yaptığı takdirde yılda 211.00 kazanın önleneceği ve yaklaşık 1.100 yaşamın kurtulacağı öngörülüyor. Ayrıca ekonomik olarak, otomobil kazalarının yarattığı zarar 20 milyar dolardan fazla azaltılacak. Dahası, otonom araçlarla birlikte daha az trafik olması beklenmektedir. İnsan faktörünün ortadan kalkmasıyla birlikte yazılımlar ve sensörler daha hızlı ve rasyonel karar alacağından trafik daha akıcı bir hale gelecektir.

Bunlara ek olarak, “nesnelerin interneti” teknolojisi sayesinde hem otonom araçlar birbiriyle hem de etrafındaki tüm nesneler ile haberleşerek etkileşim kurabilecek. Bu haberleşmenin anlık ve düşük gecikme süreleri ile gerçekleşmesi çok önemli. Bu durumda ultra hızlı veri aktarımı hayati derecede önem taşıyor. Günümüzde 4,5G’nin yetersiz olması hayatımıza yeni giren 5G teknolojisinin önemini gösteriyor. Örneğin, otonom araçlar hayatımıza girdiğinde gün içerisinde araç başına yaklaşık 4000 GB veri tüketmesi bekleniyor. Bu verilerinde anlık olarak işlenmesi gerektiği durumunu düşünürsek 5G’nin önemini çok daha kolay anlayabiliriz.